Scheggertdijk 47

Ten noorden van de kern Almen aan de noordzijde van het Twenthekanaal, bevindt zich aan het oostelijk deel van de Scheggertdijk de voormalige villa ‘De Rozenhof’. Thans is het pand in gebruik als jeugdgevangenis. Het pand is gelegen binnen een ruim perceel met min of meer oorspronkelijke voortuin. Rondom het pand bevindt zich vanwege het geaccidenteerde terrein een aanleg van verschillende paden, thans voorzien van moderne stoeptegels. Aan de achterzijde van de villa is recent een recreatieveld aangelegd. Hoewel het open karakter van de voortuin belangrijk is voor het zicht op het pand vanaf de openbare weg, valt de tuin verder niet onder de bescherming.

De villa is gebouwd in 1903 in zogenaamde Overgangsarchitectuur met Art Nouveau invloeden en elementen van de Um 1800 stijl. Karakteristiek voor het pand zijn de inspringende en zeer gevarieerd uitgevoerde geveldelen met een opvallende dakpartij. Aan de achterzijde van de villa bevindt zich een lage platgedekte recente aanbouw met daarin douches en wasruimten voor de gedetineerden. Deze aanbouw valt niet onder de bescherming.

Omschrijving

De in kruisverband gemetselde, onderkelderde villa is opgetrokken op nagenoeg rechthoekige grondslag en heeft twee bouwlagen onder een met rode Tuiles du Nords gedekt samengesteld schilddak. De nokken zijn voorzien van vorstpannen en keramische hoekpironnen. De fundering bestaat uit gemetselde grondbogen. Boven de ongelijk eindigende gevels van het gebouw zijn de dakranden voorzien van een geprofileerde houten bakgoot op gesneden klossen. Deze bevindt zich ook aan de daken van de erkers. Op het niveau van de eerste bouwlaag zijn de zijgevels, achtergevel en een deel van de voorgevel voorzien van een sierband, die bestaat uit drie lagen groen geglazuurde baksteen. De verschillende vensters hebben aan de onderzijde gemetselde lekdorpels van groen geglazuurde baksteen. Aan de bovenzijde worden de vensters afwisselend afgesloten door gemetselde rond- en segmentbogen. Het boogveld van de segmentbogen is voorzien van een geel/bruin geblokte tegeldecoratie. Boven het kalf van de rechte houten kozijnen bevinden zich geknipte loodslabben uitgevoerd in bloktandmotief. De meeste vensters hebben nog de oorspronkelijke opgeklampte luiken, voorzien van zandlopermotief, tenzij in de beschrijving anders vermeld.

De a-symmetrisch ingedeelde voorgevel heeft in het midden een ingangsportaal voorafgegaan door vijf gemetselde treden. Het portaal wordt aan de bovenzijde afgesloten door een anderhalfsteens rondboog van trapsgewijs verlopende halfsteens lagen. De rechter dagkant van het portaal loopt uit in een gemetselde trapsgewijs afgesloten muurdam, die is voorzien van een laag groen geglazuurde baksteen afgesloten door natuurstenen blokken. Achter het portaal bevindt zich een ruim portiek, voorzien van een kruisgewelf en hardstenen treden. Aan de rechterzijde van het portiek bevindt zich een boogvormig deurkozijn op hardstenen dorpel en neuten. Het kozijn bevat een houten paneeldeur met 12-ruits raam, afgesloten door een kalf in de vorm van een segmentboog. Boven het kalf bevindt zich een halfrond 4-ruits bovenlicht. Links van de deur is de portiek voorzien van een kozijn met drie gekoppelde enkelruits ramen met 22-ruits halfrond bovenlicht. Links van het portaal heeft de gevel twee rechthoekige vensters afgesloten door dubbele halfsteense segmentbogen. De vensters zijn voorzien van enkelruits schuiframen met 9-ruits bovenlicht. Het linker venster heeft geen zonneluik. Rechts van het portaal heeft de gevel naast elkaar vier halfrond afgesloten vensters zonder luiken afgesloten door vier dubbele halfsteens rondbogen. Oorspronkelijk bevond zich hierachter een open veranda. In drie vensters bevinden zich telkens twee gekoppelde stolpramen met 8-ruits bovenlicht. Het derde venster vanaf het portiek is dichtgemetseld. Boven tien decoratief uitgevoerde muurankers heeft de gevel boven het portaal naast elkaar drie open vensters die worden afgesloten door een dubbele halfsteens rondboog. De dorpels zijn uitgevoerd in hardsteen. Hierachter bevindt zich een loggia. De achterliggende gevel is voorzien van drie halfrond afgesloten vensters met daarin telkens twee stolpramen met 4-ruits bovenlicht. In de belendende muren bevinden zich deurkozijnen op hardstenen neuten en dorpel, die zijn voorzien van paneeldeuren. Aan de linkerzijde van de loggia heeft de gevel twee rechthoekige vensters afgesloten door dubbele halfsteens segmentbogen. Hierin bevinden zich twee enkelruits schuiframen met 9-ruits bovenlichten. Hierboven bevonden zich vijf muurankers. Aan de rechterzijde van de loggia is het gevelvlak voorzien van twee kleine rechthoekige vensters waarin twee enkelruits draairamen zijn aangebracht. Boven de vensters bevindt zich een houten koppellatei. Boven de loggia is het doorlopende gevelvlak voorzien van een halfronde erker rustend op gesneden consoles. Boven een verticaal beschoten borstwering bevinden zich 7 gekoppelde enkelruits draairamen. Het gevelvlak wordt afgesloten door een verticaal beschoten topgevel met een geprofileerde windveer. Het dakschild van de rechterzijde van de voorgevel heeft een kleine dakkapel afgesloten door een aangekapt lessenaarsdak. Hierin bevinden zich twee enkele klapramen.

De linker zijgevel bestaat uit een gevelvlak met vooruitspringend middendeel. Boven de sierlaag heeft de gevel op de begane grond aan de rechterzijde een rechthoekig venster, afgesloten door een dubbele halfsteens segmentboog, waarin zich een enkelruits draairaam bevindt. Ter hoogte van de verdieping bevindt zich een soortgelijk venster zonder luik. Links van het venster op de begane grond bevindt zich een aangemetselde erker van een enkele bouwlaag met in de gevel een afgeschuinde hoek. De erker wordt afgedekt door een aangekapt schilddak met hoekkepers. Boven de sierlaag is in de afgeschuinde hoek een venster aangebracht afgesloten door een houten latei en voorzien van een enkelruits draairaam. De gevel van de erker is voorzien van twee soortgelijke vensters met ramen, welke worden afgesloten door een houten koppellatei. Onder de bakgoot van het rechter gevelvlak is in geglazuurde baksteen de naam van het gebouw aangebracht in gestileerde grote letters ‘Rozenhof’. Boven de bakgoot bevindt zich een recentere platgedekte dakkapel met drie gekoppelde enkelruits draairamen. Boven de erker in de belendende muur van het uitspringende geveldeel bevindt zich een venster voorzien van een enkelruits draairaam. Het uitspringende deel van de gevel heeft op de begane grond drie vensters die worden afgesloten door gekoppelde dubbele halfsteens rondbogen. De vensters zijn voorzien van enkelruits draairamen met 6-ruits bovenlichten. Boven drie muurankers is het gevelvlak van de verdieping voorzien van twee rechthoekige vensters, waarin telkens twee stolpramen zijn aangebracht. De vensters worden afgesloten door een koppellatei. Het terugspringende linker deel van de gevel is op de begane grond voorzien van een portiek, die wordt afgedekt door een aangekapt lessenaarsdak met geprofileerde houten bakgoot. Aan de linkerzijde rust het dakschild op een gemetselde muurdam met sierband. In het portiek is binnen een deurkozijn op hardstenen dorpel en neuten een paneeldeur aangebracht die wordt afgesloten door een dubbele halfsteens segmentboog. De boogtrommel is voorzien van een geblokte tegeldecoratie. Boven het lessenaarssak van de portiek is de gevel voorzien van een smal rechthoekig venster afgesloten door een halfsteens segmentboog. Hierin bevindt zich een smal klapraam. De trapsgewijs uitspringende ACHTERGEVEL heeft een corresponderende variatie in de lengte van het dakschild, waarvan dat aan de linkerzijde het verst is doorgetrokken. In de belendende muren van de gevelvlakken bevindt zich op de verdieping telkens één rechthoekig venster afgesloten door een halfsteens segmentboog. Deze vensters zijn voorzien van een enkelruits raam. Op de begane grond is het gevelvlak van de portiek boven een sierlijst voorzien van een venster afgesloten door een dubbele halfsteens rondboog. Hierin bevindt zich een enkelruits raam (thans verdwenen) met 8-ruits bovenlicht. Links hiervan op de begane grond heeft het gevelvlak rechthoekige vensters die worden afgesloten door dubbele halfsteens segmentbogen. De vensters zijn voorzien van schuiframen met 9-ruits bovenlichten. Op de verdieping bevinden zich twee soortgelijke kleinere vensters, voorzien van telkens twee stolpramen. Boven deze vensters bevinden zich twee zeer kleine vensters met soortgelijke afsluiting. Genoemde vensters zijn voorzien van twee 2-ruits klapramen met smalle luiken. Boven twee muurankers is het dakschild boven de bakgoot voorzien van een platgedekte dakkapel met gekoppelde stolpramen. Het middelste uitspringende geveldeel is op de begane grond voorzien een rechthoekig venster voorzien van een schuifraam met 9-ruits bovenlicht. Boven twee muurankers bevinden zich op de verdieping twee rechthoekige vensters die worden afgesloten door een koppellatei. De vensters zijn voorzien van telkens twee gekoppelde stolpramen. Het linker blinde gevelvlak heeft in het doorgetrokken dakschild een hoge gemetselde schoorsteen en een dakkapel. De dakkapel wordt afgedekt door een aangekapt lessenaarsdak en is voorzien van twee 4-ruits draairamen.

De rechter zijgevel heeft een sierlijst met twee dubbele halfsteens segmentbogen boven de keldervensters. Hierboven zijn op de begane grond aan de rechterzijde van een modern venster twee rechthoekige kozijnen aangebracht afgesloten door dubbele halfsteens segmentbogen. Hierin bevinden zich enkelruits schuiframen met 9-ruits bovenlicht. Rechts hiervan bevindt zich een klein venster afgesloten door een halfsteens segmentboog. Hierin bevindt zich een enkelruits draairaam. Boven vier muurankers is de gevel op de verdieping voorzien van een gelijke vensterindeling. Het kleinere venster aan de linkerzijde heeft echter geen luik. Boven drie muurankers bevindt zich boven het kleine linker venster een soortgelijk venster, eveneens zonder luik. Aan de linkerzijde van de kleine vensters springt het gevelvlak uit in een halfronde bouwmassa met verscheidene uitkragingen, gelijkend op een traptoren. Deze wordt beëindigd door een gemetselde balustrade voorzien van rechthoekige openingen met daarboven een hardstenen leuning. Rechts hiervan bevindt zich een gevelvlak met afgeschuinde hoeken, gedekt door een klein aangekapt schilddak met hoekkepers. Het halfronde gevelvlak is corresponderend met het verloop van de trap voorzien van 7 rechthoekige vensters afgesloten door halfsteens segmentbogen. Hierin bevinden zich 9-ruits draairamen. Alleen op de begane grond aan de rechterzijde is een kleiner venster aangebracht met 2-ruits klapraam. De beëindiging met afgeschuinde hoeken aan de rechterzijde is voorzien van een klein rechthoekig venster afgesloten door een halfsteens rollaag. In dit venster bevindt zich een 2-ruits klapraam. Het aangrenzende muurwerk aan de rechterzijde heeft een rechthoekige opening, afgesloten door een halfsteens rollaag. In de muuropening is een deurkozijn aangebracht voorzien van een opgeklampte deur van kraaldelen die toegang geeft tot een klein balkon. Op de begane grond is de toren aan de linkerzijde voorzien van een rechthoekige muuropening, afgesloten door een dubbele halfsteens segmentboog. In deze muuropening bevindt zich een deurkozijn op hardstenen neuten en dorpel, waarin een 9-ruits paneeldeur is aangebracht. Het gevelvlak links van de toren heeft op de begane grond voor de gevel een omloop van de oorspronkelijk veranda. Achter een gemetselde muur, afgesloten door groen geglazuurde bakstenen met daaronder aan beide zijden een waterslaglijst, bevindt zich een zwart/wit geblokte tegelvloer, voorafgegaan door gemetselde trappen. Boven deze vloer is het gevelvlak voorzien van twee rechthoekige vensters, afgesloten door een dubbele halfsteens segmentboog. De vensters zijn voorzien van enkelruits schuiframen met 9-ruits bovenlicht. Links van deze venster bevindt zich een dichtgemetselde muuropening van de voormalige veranda die wordt afgesloten door een dubbele halfsteens rondboog. Boven drie muurankers bevindt zich op de verdieping links van een modern venster een rechthoekig venster, afgesloten door een halfsteens segmentboog. Het venster is voorzien van een enkelruits draairaam. Boven drie muurankers bevindt zich nog een soortgelijk venster.

In het interieur is de hoofdstructuur goed bewaard gebleven. Het interieur omvat onder meer een redelijk bewaarde keuken met (brood)ovenplaats, houten parketvloeren gelegd in visgraat-motief, geglazuurde bakstenen schouwen en (hergebruikte) houten, rijk gedecoreerde oud-Hollandse schouwen met tegels. In de grote centrale hal bevindt zich een grote houten schouw met rijk gesneden consoles en ornamenten, die aan de binnenzijde is voorzien van wit/blauwe tegels met figuratieve voorstellingen. Achter in de hal bevindt zich een houten bordestrap met sober uitgevoerde balusters en trappalen.

Waardering

De villa is van architectuurhistorische waarde als goed bewaard voorbeeld van een villa gebouwd in Overgangsarchitectuur met Art Nouveau – elementen en invloeden van de Um 1800 stijl. Het pand valt op door de schilderachtige plaatsing en koppeling van gevelvlakken, bouwvolumes en dakpartijen en de rijk gedecoreerde vensters en ramen. Het pand valt verder op door de veelvuldige toepassing van groen geglazuurde baksteen onder andere in sierlijsten en dorpels. Genoemde decoratie keert ook terug in het interieur zoals bijvoorbeeld in lijsten en in de bekleding van schouwen. – Van stedebouwkundige waarde door de prominente situering langs de Scheggertdijk, waardoor het pand beeldbepalend is voor de omgeving te noorden van Almen.