Unieke constructie monumentwaardig

In 1915 ontwerpt Jesse een autogarage annex werkplaats, een waar 'autopalace', aldus de opdrachtgever. De voor Nederland unieke en bewaarde binnenconstructie was reden om het pand aan de Steenstraat 55 in Leiden recent de status van gemeentelijk monument te verlenen. Bij de buitengevel hoort een bezoek aan Koog aan de Zaan.

Het wordt in 1915 steeds drukker op de weg met auto’s en daardoor neemt de behoefte aan garagewerkplaatsen toe. In Den Haag hebben ze al de HATO, Leiden krijgt nu zijn LATO: Leidsche - Automobiel – Taxi – Onderneming. De Steenstraat is een strategische plek voor dit autopaleis dat 24/7 geopend is, in het verlengde van een drukke invalsweg naar Leiden (Rijnsburgerweg), vlakbij het station en de wekelijks drukbezochte Beestenmarkt. In de etalage prijkt een Amerikaanse Empire, bijgenaamd 'de kleine aristocraat'.
De opdrachtgever, de firma J.H.C. Merckel en Co, runt op het Kort Rapenburg 7 al een taxi-onderneming en verkoopt ook Triumph-fietsen.

Wat maakt het pand zo bijzonder?
Opvallend zijn de voor die tijd moderne licht gekleurde bakstenen, de natuurstenen pui en de symmetrische opzet van de lijstgevel. Maar echt bijzonder zijn de ijzeren gebogen spanten, de zogeheten vollewand-kniespanten in het pand. Die zijn vrijwel volledig in tact evenals de afwerking ervan. Ze illustreren het belang dat Hendrik Jesse hecht aan het gebruik van oude bouwmaterialen. De spanten dateren namelijk uit de tijd dat op dit adres een stal voor 50 paarden stond.

De oorspronkelijke garagepui is vervangen, maar niet verloren gegaan. Zij siert sinds 1925 een garage in Koog aan de Zaan aan Zuideinde 44. In de symmetrische grijsgranieten pui valt nog steeds ‘Leidsche Autogarage LATO’ te lezen en ook de mascotte Billiken bewaard. Die gaat terug tot het Chinese Boeddhisme en waaide in 1908 over naar de VS, waar het mannetje in advertenties wordt aangeprezen als God-of-all-cars, die de bestuurders moest behoeden voor pechgevallen, proces-verbalen en ongevallen.

Voor het ontwerp wint Hendrik Jesse in 1916 de hoogste prijs in de Leidse gevelwedstrijd met in de jury de bekende architect M.W. Dudok. Ook valt hij in dat jaar in de prijzen met zijn herenhuizen aan Boerhavelaan 31-51. In 1924 bouwt Jesse overigens nog een garagewerkplaats in Leiden aan de Nieuwstraat 33, waarvan het exterieur ook grotendeels is bewaard.

Het voormalige autopaleis heet nu Asian Palace. Lees meer over dit monument in het erfgoedregister.